Podsumowanie dwóch dekad współpracy transgranicznej Polski i Ukrainy – to główny temat spotkania wiceminister funduszy i polityki regionalnej Małgorzaty Jarosińskiej-Jedynak z samorządowcami z obu państw, które odbyło się w Przemyślu. Przy tej okazji wiceszefowa MFiPR ogłosiła też pierwsze konkursy na polsko-ukraińskie projekty.
"Dzięki trzem edycjom programu Polska-(Białoruś)-Ukraina zrobiliśmy wiele dobrego dla pogranicza polsko-ukraińskiego i Podkarpacia. Za stosunkowo niewielkie środki z budżetu Unii Europejskiej dofinansowaliśmy budowę nowych dróg, poprawiliśmy dostęp do czystej wody, przyczyniliśmy się do budowy i wyposażenia szpitali. Wszystko we współpracy z lokalnymi społecznościami i samorządami z pogranicza Polski i Ukrainy" – powiedziała wiceminister funduszy i polityki regionalnej Małgorzata Jarosińska-Jedynak.
W konferencji wzięli udział przedstawiciele Komisji Europejskiej, polskich i ukraińskich samorządów, organizacji pozarządowych i administracji, którzy od dwudziestu lat inicjują i z sukcesem realizują wspólne projekty na pograniczu polsko-ukraińskim. Wśród uczestników byli m.in. wicewojewoda Jolanta Sawicka, wicemarszałek Piotr Pilch oraz konsul generalna RP we Lwowie, Eliza Dzwonkiewicz i konsul generalny Ukrainy w Lublinie, Oleh Kuts.
W drugiej części wydarzenia ogłoszono pierwszy nabór projektów konkursowych w ramach Programu Interreg NEXT Polska-Ukraina 2021-2027
Budżet programu to ponad 187 mln euro, a maksymalne dofinansowanie dla projektów to aż 90%.
W ramach pierwszego naboru wniosków, partnerzy z Polski i Ukrainy będą mogli otrzymać unijne środki na wspólne projekty z priorytetów Zdrowie (budżet 37 mln euro) oraz Środowisko (budżet 43 mln euro).
W związku z trwającą wojną w Ukrainie, szczególne znaczenie będą miały projekty z zakresu ochrony zdrowia. Wspieramy zarówno szkolenia specjalistów, jak i zakup sprzętu, i inwestycje w niezbędną infrastrukturę. Liczymy na to, że istotnym elementem polsko-ukraińskich projektów będzie systemowa pomoc osobom poszkodowanym w wyniku rosyjskiej agresji.
Natomiast w priorytecie Środowisko czekamy na projekty dotyczące łagodzenia i dostosowania do zmian klimatu, zapobiegania skutkom katastrof naturalnych, zwiększenia dostępu do dobrej jakości wody i zrównoważonej gospodarki wodnej, ochrony bioróżnorodności oraz redukcji wszelkich rodzajów zanieczyszczeń. Pierwsze rozstrzygnięcia planujemy jeszcze w tym roku.
"Współpraca transgraniczna Polski i Ukrainy to długoletnia opowieść o otwartości i przełamywaniu stereotypów, wytrwałości, również w bardzo trudnych czasach i nadziei na pomyślną przyszłość. Dziś otwieramy kolejną kartę wspólnych relacji – oficjalnie otwieramy program Interreg NEXT Polska-Ukraina 2021-2027. Jestem przekonana, że zapiszemy ją mądrze i odpowiedzialnie" – podsumowała wiceszefowa MFiPR.
Obszar Programu Interreg NEXT Polska-Ukraina 2021-2027 obejmuje w Polsce województwa podkarpackie, lubelskie, podlaskie oraz część mazowieckiego oraz zachodnie obwody Ukrainy: wołyński, lwowski, zakarpacki, rówieński, tarnopolski i iwanofrankiwski.
Rolę instytucji zarządzającej programem pełni Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej. Sekretariat Gabinetu Ministrów w Ukrainie pełni funkcję instytucji krajowej i koordynuje wdrażanie programu po stronie ukraińskiej.
Program będzie wspierał realizację projektów w ramach następujących 5 priorytetów:
Priorytet 1: Środowisko
- wspieranie przystosowania się do zmian klimatu i zapobiegania ryzyku związanemu z klęskami żywiołowymi i katastrofami, a także odporności, z uwzględnieniem podejścia ekosystemowego,
- wspieranie dostępu do wody oraz zrównoważonej gospodarki wodnej,
- wzmacnianie ochrony i zachowania przyrody, różnorodności biologicznej oraz zielonej infrastruktury, w tym na obszarach miejskich, oraz ograniczanie wszelkich rodzajów zanieczyszczenia.
Priorytet 2: Zdrowie
- zapewnianie równego dostępu do opieki zdrowotnej i wspieranie odporności systemów opieki zdrowotnej, w tym podstawowej opieki zdrowotnej, oraz wspieranie przechodzenia od opieki instytucjonalnej do opieki rodzinnej i środowiskowej.
Priorytet 3: Turystyka
- wzmacnianie roli kultury i zrównoważonej turystyki w rozwoju gospodarczym, włączeniu społecznym i innowacjach społecznych.
Priorytet 4: Współpraca
- zwiększanie sprawności administracji publicznej w drodze wspierania współpracy prawnej i administracyjnej oraz współpracy między obywatelami, podmiotami społeczeństwa obywatelskiego i instytucjami, w szczególności w celu wyeliminowania przeszkód prawnych i innych przeszkód w regionach przygranicznych,
- budowanie wzajemnego zaufania, w szczególności poprzez wspieranie działań ułatwiających kontakty międzyludzkie.
Priorytet 5: Granice
- rozwój infrastruktury przejść granicznych oraz szkolenia dla służb mundurowych.
Program jest skierowany do:
- jednostek samorządu terytorialnego i jednostek im podległych,
- służb, inspekcji i straży,
- państwowych jednostek budżetowych,
- organizacji pozarządowych,
- izb handlowych, gospodarczych i biznesowych.
W ramach programu będą realizowane:
- duże projekty infrastrukturalne (wybrane w trybie pozakonkursowym, zawierające komponent infrastrukturalny o wartości co najmniej 2,5 mln euro),
- projekty konkursowe (o wartości dofinansowania od 100 tys. do 2,5 mln euro)
- oraz mikroprojekty (o wartości dofinansowania do 100 tys. euro).
Konferencja była pierwszym z serii 20 wydarzeń na 20-lecie Programu zorganizowanych w 2023 r. (10 w Polsce, 10 w Ukrainie). Będą one prezentowały rezultaty projektów, a do wspólnej organizacji zostaną zaproszeni dotychczasowi beneficjenci projektów. Wydarzenia będą dniami otwartymi w projektach.