O programie
W programie w latach 2014-2020 wspierane są projekty dotyczące współpracy w dziedzinach: innowacyjności, efektywnego gospodarowania zasobami naturalnymi oraz zrównoważonego transportu. Najwięcej pieniędzy przeznaczono na priorytet 1 (Potencjał dla innowacji) oraz 2 (Efektywne gospodarowanie zasobami naturalnymi). Program ten stanowi również wsparcie dla realizacji Strategii UE dla Regionu Morza Bałtyckiego. Programem zarządza Bank Inwestycyjny Szlezwik-Holsztyn (Niemcy), Wspólny Sekretariat mieści się w Rostocku i Rydze.
Obszar wsparcia
państwa UE: Polska, Dania, Szwecja, Finlandia, Litwa, Łotwa, Estonia, wybrane regiony północno-wschodnich Niemiec, państwa spoza UE: Norwegia, Białoruś Rosja (wybrane regiony).
Budżet programu
264 mln euro z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Zakres wsparcia programu
Program wspiera transnarodową współpracę i integrację przez finansowanie projektów dotyczących kluczowych wyzwań i szans dla regionu. Transnarodowe projekty stanowią odpowiedź na potrzeby i problemy, z którymi poszczególne kraje nie są w stanie uporać się samodzielnie (np. z zakresu transportu, efektywnego korzystania ze źródeł energii i zasobów środowiska, zapewnienia czystości wód międzynarodowych). Projekty o charakterze wyłącznie badawczym, nie wskazujące sposobu wykorzystania rezultatów w praktyce nie mogą liczyć na dofinansowanie.
Tematy współpracy:
1. POTENCJAŁ DLA INNOWACJI
przykładowe działania - identyfikacja wyzwań dotyczących zarządzania infrastrukturą badawczą i innowacyjną, tworzenie platform umożliwiających transfer wiedzy i tworzenie synergii międzyregionalnych w zakresie rozwoju regionalnych strategii inteligentnej specjalizacji, opracowanie i testowanie działań wspomagających międzysektorowe nawiązywanie kontaktów między MŚP.
2. EFEKTYWNE GOSPODAROWANIE ZASOBAMI NATURALNYMI
przykładowe działania - wdrażanie zintegrowanych planów działania na rzecz ochrony Morza Bałtyckiego i wód spływowych, testowanie innowacyjnych rozwiązań ekologicznych w zakresie wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych, ewaluacja i testowanie alternatywnych technologii pozyskiwania energii z odpadów, opracowanie systemu zachęt promujących efektywne energetycznie produkty i usługi.
3. ZRÓWNOWAŻONY TRANSPORT
przykładowe działania - rozwój regionalnych węzłów transportowych, węzłów transportu multimodalnego, harmonizacja rodzajów transportu i sieci transportowych pod względem kwestii technicznych, prawnych, organizacyjnych, kwestii bezpieczeństwa itp., wdrażanie nowych modeli usług transportowych zapewniających dostępność obszarów odległych, stosowanie zaawansowanych technologii w zakresie bezpieczeństwa morskiego i ochrony, np. wdrażanie e-nawigacji, automatycznych systemów nawigacji.
4. ZDOLNOŚĆ INSTYTUCJONALNA W ZAKRESIE WSPÓŁPRACY MAKROREGIONALNEJ
w ramach tego priorytetu wsparcie ze środków programu mogą otrzymać instytucje koordynujące realizację Strategii UE dla Regionu Morza Bałtyckiego (koordynatorzy działań priorytetowych i liderzy działań horyzontalnych). W Polsce działają koordynatorzy 3 obszarów priorytetowych SUERMB: ds. biogenów – Główny Inspektorat Środowiska, ds. innowacji – Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, ds. kultury – Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego). Ponadto priorytet zdolność instytucjonalna w zakresie współpracy makroregionalnej finansuje instrument seed money (fundusz zalążkowy), służący przygotowaniu projektów realizujących cele Strategii w ramach różnych programów (w tym krajowych i regionalnych) obejmujących obszar państw bałtyckich.
Projekty powinny zmierzać do zwiększenia potencjału instytucjonalnego grup docelowych, rozumianego jako:
- obszerniejsza zinstytucjonalizowana wiedza i większe kompetencje;
- sprawniejsze struktury zarządzania i struktury organizacyjne;
- bardziej efektywne wykorzystanie zasobów ludzkich i technicznych;
- większa umiejętność przyciągania nowych zasobów finansowych;
- większa umiejętność pracy w środowisku transnarodowym.
Wymagania dotyczące partnerstwa
W każdym z projektów wymagany jest udział instytucji z co najmniej trzech państw (średnia liczba partnerów w okresie 2007-2013 wynosiła 16). Ponadto, w czwartym priorytecie IBSR zapewnione są fundusze na finansowanie działań instytucji koordynujących realizację strategii bałtyckiej (SUERMB). W projektach mogą uczestniczyć władze i instytucje publiczne, dostawcy i odbiorcy usług, ośrodki transferu technologii, agencje regionalne, stowarzyszenia osób prawnych, Europejskie Ugrupowania Współpracy Terytorialnej, instytucje doradcze, wyższe uczelnie, organizacje badawcze, organizacje pozarządowe i przedsiębiorstwa. W projekcie można uczestniczyć jako partner finansujący z prawem do refundacji wydatków kwalifikowalnych (do 85% dla polskich instytucji) lub jako partner stowarzyszony – bez prawa do refundacji i bez obowiązków. Udział w projekcie w roli partnera stowarzyszonego umożliwia np. ministerstwu, które nie ma możliwości zaangażować się finansowo lub kadrowo w projekt, wsparcie dla inicjatywy i bezpośrednie adaptowanie rozwiązań wypracowanych w projekcie transnarodowym. Wskazane jest zaangażowanie w projekt różnych szczebli decyzyjnych i wykonawczych adekwatnych do podejmowanych w ramach inicjatyw działań. Szczegółowe zasady dotyczące partnerstwa zawiera Podręcznik programu i ogłoszenie o naborze projektów.
W Polsce informacji na temat programu udziela Krajowy Punkt Kontaktowy ulokowany w Departamencie Współpracy Terytorialnej w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej.
Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania można znaleźć na stronie Interreg (strona w języku angielskim).
Realizacja programu
Rozstrzygnięto trzy nabory wniosków standardowych, dwa na platformy projektów i dwa na fazę rozszerzenia (priorytety 1-3).
Zatwierdzono 140 projektów. Przyznany EFRR: ok. 250 mln euro. W 115 projektach bierze udział 207 polskich instytucji. Dziesięcioma projektami zarządzają polscy partnerzy.
Łączne dofinansowanie przyznane polskim partnerom to ponad 30 mln euro z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
Nie będzie już więcej naborów w tej edycji programu. Trwają przygotowania nowego programu współpracy transnarodowej w obszarze Regionu Morza Bałtyckiego - więcej informacji na stronie programu.
Umowa o dofinansowanie - polskie tłumaczenie (PDF 477 KB)
Umowa partnerska - polskie tłumaczenie (PDF 482 KB)